Geçmişimizi Silmek

Hepimizin keşke'leri, pişmanlıkları ve onu da yapmasaydım dediği anıları vardır. Peki kaçımız geçmişte yaptığımız ve bizi bugün memnun etmeyen anılarımızı geride bırakabiliyoruz? Ya da geçmiş yaşanmamış gibi hayatımıza devam edebiliyor muyuz? Bunun cevabı birçok bilim insanı ve düşünür tarafından uzun yıllardır tartışılmakta.

Sizin hiç aklınıza anılarınızı sildirmek gibi bir çözüm yolu geldi mi? Anılarımızı sildirmenin bilimsel birtakım açıklamaları var tabii ki, fakat geçmişi geçmişte bırakmaya başka şekilde, biraz duygusal yaklaşmaktan da zarar gelmez. Zaten çoğunlukla anıları sildirmek istemenin sebepleri duygusal sebeplerdir. Örneğin hafıza sildirmenin öncelikli sebeplerinden biri unutulamayan eski sevgililerini geçmişte bırakmak isteğidir. Hafıza sildirme işleminin duygusal açıdan bizi daha fazla rahatlatacağına inandığımızdandır belki bu yönteme başvurmamız.

Araştırmalara göre geçmişine takılı kalan insanlar maalesef çoğunlukta. Bu da bizim günlük yaşantımıza devam etmemizde büyük bir engel aslında. Önceden yaptığımız ve zamanında pişman olduğumuz anıları zihnimizde sürekli olarak tekrarladığımızda içinde bulunduğumuz zaman dilimine odaklanamıyoruz. Sonucunda da geçmişimiz, geleceğimizi ve şu anımızı hapsediyor.

Unutmak üzerine çalışmalar yapan psikolog ve doktorların çoğu anılarımızın zihnimizden tamamen hiç var olmamışçasına silinmesinin mümkün olmadığı konusunda hemfikir. Fakat bu demek değil ki hüzünlü ve acı veren anılarımızı başka bir duyguyla anımsayamayacağız. Hafıza sildirme günümüz teknolojisinde tamamen yapılamamaktadır fakat gerekli terapilere gidilerek olumsuz duygular ile hatırladığımız anılarımızı, olumlu duygulara dönüştürebilmekteyiz. Örneğin, çoğumuzun çocukluğunda travmatik bir etki bırakan palyaçoları korku ile tanımlayan zihnimiz, doktorlar ve psikologların yardımıyla düzenli gidilen terapiler sonucu palyaçoları daha farklı bir duyguya büründürebilmektedir. Ancak zihnimizdeki palyaço anılarımız bize olumsuz duygular anımsatıyor diye onları tamamen silmemiz mümkün değil. Kötü duyguları çağrıştıran anılarımız bu terapiler sayesinde daha iyi duygulara çevirdiğimizde artık geçmişe takılı kalmayı bırakabiliriz. Bu sayede hayatımıza geçmişteki negatif duygulardan etkilenmeden rahatça devam ederiz.

"Sil Baştan", orijinal adıyla "Eternal Sunshine of the Spotless Mind" yukarıda anlattığım konuyla tam uyum gösteren bir film. Film, sevgilisinden ayrılan bir adamın hafızasını sildirmesini konu alıyor. Anılarından kurtulmak isteyen baş karakter eski ilişkisindeki olumsuz duyguları zihninden yok etmek için bilimsel bir çalışmaya güvenir. Anı sildirme operasyonu sırasında sahip olduğu ilişkinin son zamanlarda ne kadar yıprandığına şahit olan ana karakter, sıra ilk ve mutlu anılara geldiğinde bu operasyonu durdurmak ister. Yani aslında burada baş karakter iyi anıları zihninde tutmak ister. Bizler de gerçek hayatta böyleyiz aslında. Geçmişte yaşadığımız olaylar bütününde kötü olanlara, silmek istediğimiz anılara odaklanıp geleceğimizi ve şu anımızı kendi kendimize zehir ediyoruz. Halbuki geçmişte yaşadığımız güzel, mutlu anılara da odaklanabilsek belki geçmişimizden pişman olmayı bırakabileceğiz. Eskilere dair tüm keşke'leri ait oldukları yerde, eskide bırakmayı başardığımız zaman belki bilimsel olarak hafıza sildirme işlemini yerine getirebildiğimizde bile buna ihtiyaç duymayacağız. Çünkü geçmişimiz artık bizi hapsetmiyor olacak, geçmişimizle barışmış olacağız.

Damla K.